Wat is een laag zelfbeeld?
Zelfbeeld is de manier waarop je naar jezelf kijkt en hoe je over jezelf denkt. Wanneer je een laag zelfbeeld hebt, dan vind je jezelf dus vaak niet goed genoeg en ben je erg onzeker.
Het is normaal om jezelf af en toe naar beneden te halen in je hoofd, en je af te vragen of je wel leuk of interessant genoeg bent. Maar wanneer negatieve gedachtes over jezelf je leven gaan beheersen dan heb je wellicht last van een laag zelfbeeld. Ook wel een negatief zelfbeeld of een minderwaardigheidscomplex genoemd.
Een laag zelfbeeld kan over van alles gaan. Soms gaat het over je kwaliteiten of prestaties en denk je dat je nergens goed in bent. Maar het kan ook over je uiterlijk gaan (te dik, te dun bijvoorbeeld) of over je innerlijke eigenschappen (saai, dom bijvoorbeeld).
Laag zelfbeeld symptomen
- Overdreven kritisch op jezelf;
- Dingen die minder goed gaan krijgen meer aandacht dan de dingen die wel goed gaan;
- Weinig vertrouwen in jezelf;
- Niet trots op jezelf;
- Gevoelig voor kritiek;
- Op zoek naar waardering;
- Jezelf vergelijken met anderen die het ‘beter’ hebben.
Laag zelfbeeld: oorzaken
De oorzaken van een laagzelfbeeld is niet altijd aan te wijzen. Maar het komt vaak voor dat deze komen vanuit de jeugd. Wanneer er een gebrek is geweest aan waardering, verbondenheid of veiligheid kan dit resulteren in een negatief zelfbeeld op latere leeftijd. Maar het kan ook het gevolg zijn van negatieve ervaringen op school zoals pesten.
Een oorzaak die de laatste jaren steeds vaker voorkomt is social media, waar iedereen gelukkig en perfect lijkt. Hierdoor kan je het gevoel hebben dat jij minder goed bent (in welk opzicht dan ook) dan anderen.
Laag zelfbeeld: gevolgen
Een laagzelfbeeld kan verschillende gevolgen hebben zoals o.a.:
- Bescheiden, terug trekken;
- Faalangst;
- Niet voor jezelf op durven komen;
- Vermijden van uitdagingen en nieuwe situaties; wanneer je dit toch doet worden je prestaties negatief beïnvloed door angst en onzekerheid;
- Overcompenseren;
- Psychische klachten zoals somberheid, piekeren, eetproblemen, angsten of lichamelijke klachten (buikpijn, hoofdpijn etc).
Tips tegen een laag zelfbeeld
Wanneer je last hebt van een laag zelfbeeld zit je vast in bepaalde patronen. Probeer deze eens bewust te doorbreken door het volgende eens toe te passen:
- Geef aandacht aan je positieve eigenschappen. Maak hier een lijstje van en lees dit af en toe door;
- Noteer je successen. Zo onthoud je beter wat er wél goed is gegaan, aangezien je sneller alleen het negatieve onthoudt;
- Denk niet zwart-wit;
- Minimaliseer complimenten niet;
- Stel je eigen doelen die voor jou belangrijk zijn, zonder hier de mening van anderen in mee te nemen;
- Sta open voor anderen mensen. Kijk eens naar wat anderen goed doen i.p.v. van het slechte uit te gaan;
- Volg cursussen en lees boeken voor je persoonlijke ontwikkeling.
Hoe help je iemand met een laag zelfbeeld?
Het kan lastig zijn om iemand te helpen die last heeft van een laag zelfbeeld. Maar erkennen van het probleem en diegene daarin steunen is altijd een goed begin. Echter helpt niet voor iedereen hetzelfde. Het is daarom ook goed om te vragen wat je voor diegene kunt doen. Het kan helpen om aandacht aan de negatieve gedachten te besteden, maar ook positieve woorden kunnen helpen. Door het te vragen weet je in ieder geval waar de ander behoefte aan heeft.
Laag zelfbeeld aanpakken
Wanneer het je niet lukt om het zelf op te lossen dan is het goed om dit te bespreken en te kijken wat je er dan aan kunt doen. Een psycholoog kan je hierbij helpen. Een negatief zelfbeeld wordt vaak cognitief behandeld, omdat irrationele negatieve gedachten in de hersenen worden gevormd. Behandelmethoden die hiervoor worden ingezet zijn o.a.:
- EDMR;
- Cognitieve gedragstherapie;
- COMET;
- Acceptance and Commitment Therapy (ACT).
Heb jij last van een laag zelfbeeld? Of wil je graag anderen met een laag zelfbeeld helpen? Deel jouw ervaringen in de comments.
